مطالب اینترنتی




فدکس که بیشتر با برند FedEx شناخته می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین بازیگران حوزه‌ی لجستیک است که با دراختیار داشتن ناوگانی متشکل از ۶۸۸ فروند هواپیما، روش‌هایی نوین را پایه گذاشته است.

فدکس (FedEx) از جمله‌ی سه شرکت بزرگ در حوزه‌ی لجستیک در سطح جهان است که با در پیش گرفتن روش‌های خلاقانه تحولات بزرگی را در حوزه‌ی ارسال کالا رقم زده است. فدکس را باید هلدینگی مشتمل بر شرکت‌هایی نظیر فدکس اکسپرس، تی‌ان‌تی اکسپرس، فدکس گراند، فدکس فرایت و فدکس سرویس بدانیم که در مجموع کسب و کار لجستیک این هلدینگ را تشکیل می‌دهند. هر یک از زیر مجموعه‌های این شرکت حوزه‌ای را پوشش داده‌اند. تی‌ان‌تی اکسپرس وظیفه‌ی حمل و نقل بسته‌های کوچک در حوزه‌ی بین‌الملل را بر عهده دارد. فدکس اکسپرس تمرکز خود را روی بسته‌هایی قرارداده که باید در یک محدوده‌ی زمانی مشخص به دست گیرنده برسند. فدکس فرایت وظیفه‌ی حمل بسته‌های بزرگی را بر عهده دارد که باید با استفاده از کشنده‌ها و کامیون‌ها انتقال یابند. فدکس گراند که در ایالات متحده‌ی آمریکا و کانادا فعال است، انتقال زمینی بسته‌ها را بر عهده دارد. فدکس سرویس نیز در حوزه‌ی فروش، بازاریابی، ارتباطات و پشتیبانی از سایر کسب و کارها را بر عهده دارد.

شرکت آمریکایی فدکس توسط فردریک والاک اسمیت (Frederick Wallac Smith) در ۱۸ ژوئن سال ۱۹۷۱ تاسیس شده است. دلیل اصلی موفقیت فدکس را باید در ابداع روش‌های خلاقانه‌ای خواند که توسط این شرکت بنیان‌ گذاشته شده و امروز توسط رقبایی نظیر یو پی اِس و دی‌اچ‌ال نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فعالیت اصلی فدکس از ساعت ۲۲ آغاز و ۶ صبح پایان می‌یابد

از جمله‌ی روش‌های خلاقانه‌ای که برای اولین بار توسط فدکس برای مدیریت بسته‌های جمع‌آوری شده پیاده شده باید به جمع‌آوری، پردازش و ارسال بسته‌ها پس از غروب خورشید اشاره کرد. فدکس اکسپرس به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های فدکس که وظیفه‌ی اصلی را بر عهده دارد، کار اصلی خود را که همان انتقال بسته‌های جمع‌آوری شده به فرودگاه‌های هاب و دسته‌بندی و ارسال است را از ساعت ۱۰ شب آغاز می‌کند، بطوریکه با وجود حساسیت و فشردگی فرایند جداسازی و ارسال، تمام بسته‌ها صبح روز بعد به دست گیرندگان می‌رسد. علاوه بر تمرکز بخش عمده‌ای از فعالیت‌های فدکس در ساعات شب و بامداد، باید به سیستم رهگیری بسته‌ها بصورت آنی اشاره کرد. با استفاده از این روش فدکس قادر است تا در هر لحظه مشخص کند که بسته‌ی مورد نظر در کدام مرحله و در چه فاصله‌ای از مبدا یا مقصد قرار دارد.

فدکس اکسپرس

یکی دیگر از عواملی را که باعث پایین نگه داشتن هزینه‌ها و بهره‌وری هر چه بیشتر فدکس می‌شود، استفاده از هواپیماهای قدیمی است. هرچند بسیاری از خطوط هوایی در سراسر جهان در تلاشند تا همواره از جدیدترین هواپیماهای تولید شده که مصرف سوخت به مراتب کمتری دارند، استفاده کنند، اما این موضوع در مورد فدکس صادق نیست. فدکس ترجیح می‌دهد تا هواپیماهای قدیمی را با هزینه‌ای به مراتب کمتر خریداری کند. یکی دیگر از ت‌های فدکس که آن را در نقطه‌ی مقابل ایرلاین‌ها قرار می‌دهد، استفاده از هواپیماها تنها در ساعات مشخصی از روز است. هرچند ایرلاین‌های تجاری ترجیح می‌دهند تا برای بهره‌وری بیشتر، هواپیمای خود را در طول روز بصورت ممتد مورد استفاده قرار دهند، اما فدکس با توجه به آغاز فعالیتش از ساعت ۱۰ شب، هواپیماهای خود را در ساعات محدودی مورد استفاده قرار می‌دهد. همچنین باید استفاده از آخرین فناوری‌های دسته‌بندی مکانیزه در فرودگاه‌های هاب را عامل دیگری برای کاهش اشتباه و همچنین بهره‌وری بیشتر توسط آمازون خواند.

از نظر بنیان‌گذار فدکس، زمان سرمایه‌ای ارزشمند است

فدکس با شعار The World On Time براساس اعتقاد فردریک اسمیت، بنیان‌گذار این شرکت با در نظر داشتن زمان به عنوان یکی از ارزشمندترین سرمایه‌ها، به بهینه‌ترین شکل ممکن عمل کرده و در مسیر بهبود هر چه بیشتر این بهینگی نیز قدم برمی‌دارد. فرودگاه‌های هاب را باید از جمله‌ی اصلی‌ترین ابزارهای فدکس برای تحقق این روش خواند. فدکس هاب اصلی خود را با عنوان سوپرهاب در ممفیس ایالات متحده مستقر کرده و هاب‌های بین‌المللی آن در شهرهای گوانگژو، اوزاکا، شانگهای، سنگاپور، اینچئون، تورنتو، دبی، پاریس، کلن و میلان مستقر شده‌اند. علاوه بر سوپرهاب ممفیس، هفت هاب دیگر در ایالات متحده قرار گرفته که هر یک در بهینه‌ترین موقعیت مکانی ممکن و براساس داده‌های آماری حاصل از ترافیک میزان بسته‌ها در مقاصد مورد نظر و شهرهای اطراف که شامل کوچک‌ترین شهرها نیز می‌شوند، انتخاب شده‌اند.

از ایده تا تاسیس

ایده‌ی تاسیس یک شرکت لجستیک در دهه‌ی ۶۰ میلادی همزمان با دوران تحصیل فردریک والاک اسمیت به ذهن این دانشجوی دانشگاه Yale رسید. وی ایده‌ی خود را در قالب مقاله‌ای در کلاس اقتصاد ارائه کرد. اسمیت در مقاله‌ی خود زمان را یکی از سرمایه‌های بزرگ جامعه‌ خوانده و ارزش آن را حتی با پول برابر عنوان کرده بود. اسمیت در مقاله‌ی خود عنوان کرده بود که محصولات ارزشمند زیادی نظیر محصولات الکترونیک تولید شده و مورد استقبال کاربران قرار می‌گیرند، حال آنکه نبود سیستم توزیع خوب یک مشکل اساسی برای این شرکت‌ها است. فردریک اسمیت سیستم کارگوی مورد استفاده در ایالات متحده را به دلیل وجود مشکلات ساختاری و همچنین محدودیت قوانین، ناکارآمد خوانده و پیشنهادی را ارائه کرده بود که نتیجه‌ی آن همان فدرال اکسپرس (فدرال اکسپرس نامی بود که در ابتدا برای شرکت اسمیت انتخاب شده بود) بود.

اسمیت در مقاله‌ی خود وم ایجاد یک سیستم جامع لجستیک را عنوان کرده بود که وظیفه‌ی آن تحویل بسته از مبدا و تحویل آن در مقصد با استفاده از انواع روش‌های حمل و نقل نظیر هواپیما، ایستگاه‌های پستی، دپو کردن و خودروهای ون بود. وی پیش‌بینی کرده بود که برای حصول اطمینان از اینکه بسته‌ها به روش درستی دسته‌بندی می‌شوند، وجود مراکز دسته‌بندی ضروری خواهد بود، بطوریکه بسته‌های دریافتی باید پس از دسته‌بندی به سمت مقاصد حرکت کنند.

فدکس اکسپرس

هرچند این ایده در دانشگاه چندان مورد استقبال قرار نگرفت، اما اسمیت در سال ۱۹۷۱ شرکت خود را با استفاده از ارثیه‌ی چهار میلیون دلاری و خرید دو فروند هواپیما راه‌اندازی کرد. اسمیت پس از دو سال از زمان آغاز فعالیت خود، در سال ۱۹۷۴ با جذب سرمایه‌ای ۹۱ میلیون دلاری به ممفیس و فرودگاه این شهر که اکنون به سوپرهاب فدرال اکسپرس تبدیل شده، نقل مکان کرد. جذب سرمایه‌ی ۹۱ میلیون دلاری این امکان را در اختیار اسمیت قرار داد تا با خرید ۲۵ فروند هواپیمای فال ۲۰ اس، بتواند شبکه‌ای از ۲۵ شهر را در ایالات متحده‌ی آمریکا به هم وصل کرده و راه‌اندازی کند. همزمان با این انتقال، او فرایند پردازش و ارسال در طول شب را نیز در پیش گرفته شد.

هرچند فدرال اکسپرس در ابتدا موفق شده بود تا سرمایه‌ی خوبی جذب کند، اما این شرکت همواره در حال از دست دادن پول بود، بطوریکه تا آستانه‌ی ورشکستگی پیش رفت. تلاش‌های اسمیت برای جذب سرمایه‌ نتیجه داد و این شرکت موفق شد تا سرمایه‌ای ۵۰ تا ۷۰ میلیون دلاری را در روزهایی که به شدت در حال ضرردهی بود، جذب کند. تلاش‌های اسمیت بالاخره نتیجه داد و این شرکت تقریبا ۵ سال پس از تاسیس و سه سال پس از آغاز به کار رسمی برای جابجایی بسته‌های ارسالی، به سوددهی برسد. فدرال اکسپرس در سال ۱۹۷۶ با میانگین روزانه ۱۹ هزار بسته سودده شد و و از آن پس روند رشد و درآمدزایی را با سرعتی ایده‌آل و مثال زدنی طی کرد.

بازنگری قوانین و شکوفایی فدرال اکسپرس

بازنگری در قوانین هوایی ایالات متحده و امکان استفاده از هواپیما بصورت کامل برای مصارف کارگو، در سال ۱۹۷۷ این امکان را در اختیار فدرال اکسپرس قرار داد و تا اولین هواپیماهای پهن پیکر خود را خریداری کرده و با استفاده از آن‌ها به جمع آوری و پخش مرسوله‌ها اقدام کند. این شرکت ابتدا ۷ فروند بوئینگ ۱۰۰-۷۲۷ خریداری کرد. فدرال اکسپرس همواره سعی کرده تا از آخرین فناوری‌های موجود استفاده کند. این شرکت پس از ورود به تالار بورس در سال ۱۹۸۷ لقب اولین شرکت حمل ونقل را به خود اختصاص داد که از یک رایانه‌ی مرکزی برای پیاده‌سازی انواع سناریوها با داشتن فاکتورهایی نظیر وضعیت آب و هوا، مشتریان، انواع عملیات و سرویس‌ها استفاده می‌کرد.

فدکس اکسپرس

فدرال اکسپرس در سال ۱۹۸۱ با قدرت هر چه بیشتر به فعالیتش ادامه داد، بطوریکه با معرفی سرویس ارسال نامه و مستندات طی ساعات شب و تحویل در صبح فردا به رقابت با سرویس تحویل فوری اداره‌ی پست آمریکا برخاست. این شرکت در همان سال با آغاز سرویس‌دهی در کانادا به خارج از مرزهای آمریکا رفت و سوپرهاب خود در ممفیس را نیز افتتاح کرد.

درآمد فدکس برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ از مرز یک میلیارد دلار عبور کرد

در سال ۱۹۸۳ فدکس از مرز فروش یک میلیارد دلاری عبور کرد. فدرال اکسپرس در سال ۱۹۸۶ یکی از فناوری‌های خلاقانه و ماندگار خود را با نام SuperTracker معرفی کرد. سوپرترکر در واقع یک بارکدخوان دستی بود که در سال ۱۹۸۶ برای اولین بار توسط فدرال اکسپرس در حوزه‌ی لجستیک معرفی شد. این بارکدخوان سیار و دستی امکان رهگیری بسته‌ها را بسیار راحت کرد. دهه‌ی ۸۰ میلادی را باید بازه‌ای خواند که فدرال اکسپرس در حال تثبیت جای پایش همزمان با رشد بسیار سریع بود. این شرکت با وجود حضور در کانادا و آمریکا سودای حضور در بازارهای بین‌المللی را نیز در سر می‌پروراند و همزمان با افتتاح هاب‌های محلی بیشتر در داخل آمریکا، کیفیت سرویس‌دهی خود را نیز افزایش می‌داد. استفاده از این هاب‌ها به نوعی بهینگی سیستم جمع آوری و توزیع فدرال اکسپرس را تضمین می‌کرد.

فدرال اکسپرس از اواخر دهه‌ی ۸۰ میلادی تصاحب شرکت‌های رقیب را برای رشد و حضور در سایر قاره‌های جهان آغاز کرد که همزمان با افتتاح هاب‌های جدیدی در کشور‌های مختلف بود.

رشد با تصاحب رقبا در کنار ظهور آمازون

فدکس در سال ۱۹۸۹ میلادی با خرید شرکت Flying Tiger Line و افتتاح هابی در آلاسکا، عملا زمینه‌ی حضور در بازار شرق آسیا را فراهم کرد. فدرال اکسپرس با پیشرفت فناوری‌های مبتنی بر الکترونیک، استفاده از ابزارهای رهگیری پیشرفته‌تر را در دستور کار قرار داد. فدرال اکسپرس در سال ۱۹۹۴ نام خود را عوض کرده و به فدکس (FedEx) تغییر داد. همزمان با تغییر نام، وب‌سایتی به همین نام نیز تاسیس شد که امکان رهگیری آنلاین بسته‌های ارسالی را برای کاربران فراهم می‌کرد. استفاده از فناوری اینترنت در میان شرکت‌های حمل و نقل توسط فدکس برای اولین بار صورت گرفت.

فدکس در دهه‌ی نود میلادی گسترش خود به آسیا و اقیانوسیه را بصورت کامل انجام داد و برای تحقق این امر، مسیرهای هوایی مورد نیاز خود را از Evergreen International خرید. پس از خریداری این مسیرهای هوایی رسما سرویس‌دهی به کشور‌هایی نظیر چین و استرالیا آغاز شد. در پایان دهه‌ی ۹۰ میلادی فرودگاه شارل دوگل پاریس به عنوان هاب اروپایی این شرکت در نظر گرفته شد. در سال ۲۰۰۰ رسما نام فدکس اکسپرس به عنوان نام این سرویس مورد استفاده قرار گرفت که یکی از زیرمجموعه‌های هلدینگ FedEx Corporation به شمار می‌رود.

آغاز قرن بیست و یکم با قراردادی بین فدکس و سرویس پستی ایالات متحده‌ی آمریکا یا USPS آغاز شد که چندبار شامل تمدید شده و از این‌رو سرویس پستی ایالات متحده‌ی آمریکا را تا سال ۲۰۲۴ به بزرگ‌ترین مشتری فدکس تبدیل کرده است. فدکس در سال ۲۰۱۵ میلادی با هدف گسترش فعالیت‌های خود در اروپا، شرکت هلندی TNT را با پرداخت مبلغ ۴.۸ میلیارد دلاری تصاحب کرد. فدکس با تصاحب تی‌ان‌تی یکی از اصلی‌ترین رقبای خود در سطح بین‌الملل را ازآن خود کرد، چراکه تی‌ان‌تی چهارمین شرکت بزرگ حمل و نقل در سطح جهان بود.

آمازون پرایم

آمازون با اجاره ۲۰ فروند بوئینگ ۷۶۷، فدکس را تهدید می‌کند

در کنار قرارداد سرویس پستی آمریکا، ظهور فروشگاه‌های آنلاین و افزایش خریدهای اینترنتی در کشور‌های مختلف جهان را نیز باید یکی از عواملی خواند که باعث شده تا فدکس مشتریان جدیدی پیدا کند. برای مثال می‌توان به شرکت آمازون اشاره کرد که از جمله‌ی بزرگ‌ترین مشتریان فدکس است، حال آنکه به نظر می‌رسد جاه‌طلبی‌های آمازون می‌تواند فدکس را نیز نگران کند. از سال گذشته‌ی میلادی آمازون با اجازه‌ی ۲۰ فروند بوئینگ ۷۶۷ قدم در حوزه‌ای گذاشته که فدکس در آن یکی از پیشروان است. آمازون به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی جهان که لجستیک بخشی جدانشدنی از آن است، در پی آن است تا وابستگی خود به شرکت‌هایی نظیر فدکس را کاهش دهد. هرچند بسیاری از کارشناسان این موضوع را یک دغدغه‌ی جدید برای فدکس، یو‌پی‌اس یا دی‌اچ‌ال می‌دانند، اما در مقابل شمار دیگری از کارشناسان نیز بر این باورند که آمازون نمی‌تواند با راه‌اندازی سرویس حمل و نقل خود، بازار غول‌های لجستیک را به خطر اندازد.

فدکس از زبان آمار

فدکس در رتبه‌بندی با ارزش‌ترین برندهای فوربز در رده‌ی ۸۳ قرار دارد. ارزش برند این شرکت فعال در حوزه‌ی لجستیک، ۷.۵ میلیارد دلار است. فدکس در سال ۲۰۱۷ میلادی موفق شده تا درآمدی ۶۰.۳۱۹ میلیارد دلاری به دست بیاورد که در مقایسه با سال‌های پیش از آن رشد داشته است. سود خالص کسب شده توسط فدکس نزدیک به سه میلیارد دلار اعلام شده است. ارزش سهام فدکس در زمان نگارش این مقاله ۲۴۳ دلار است که از این‌رو ارزش بازار فدکس را ۵۲.۳ میلیارد دلار رقم می‌زند.

ناوگان فدکس شامل ۶۸۸ فروند هواپیمای کارگو است

این شرکت که سابقه‌ای کمتر از نیم قرن دارد هم اکنون با در اختیار داشتن ۶۸۸ فروند هواپیمای کارگو، بزرگ‌ترین ناوگان را در بین شرکت‌های حمل و نقل در اختیار داشته و پنجمین شرکت در میان تمام ایرلاین‌ها است. فدکس از نظر وزن بسته‌هایی که روزانه حمل می‌کند نیز رتبه‌ی بزرگ‌ترین شرکت هوایی جهان را برعهده می‌گیرد. ۶۸۸ فروند هواپیمای فدکس اکسپرس روزانه به بیش از ۴۰۰ مقصد پرواز کرده و بیش از ۶ میلیون بسته را هر روز به دست صاحبان آن می‌رساند. ناوگان هواپیماهای فدکس به تنهایی بیشتر از تعداد هواپیماهایی است که سه شرکت هواپیمایی شناخته‌ی شده‌ی منطقه‌ی خاورمیانه یعنی امارات، اتحاد و قطر ایرویز در اختیار دارند. فدکس در نظر دارد تا طی ۵ سال آینده بیش از ۱۵۰ فروند هواپیمای دیگر را نیز به ناوگان خود اضافه کند.



لینک منبع

مطلب داستان برند: FedEX، پیوند خلاقیت با بزرگ‌ترین ناوگان کارگوی جهان در سایت مفیدستان.





در پنجمین نشست علمی گروه میراث طبیعی مطرح شد:

رفتار نادرست انسان با محیط‌زیست، عامل فروپاشی در طول تاریخ

خبرگزاری آریا- رفتار نادرست انسان با محیط‌زیست یکی از عوامل مهم در فروپاشی‌ها در طول تاریخ بوده و است، همان‌طور که مردم ایستر با استفاده بی‌رویه از منابع طبیعی در دویست سال همه جزیره را از بین بردند و خودشان برای ادامه بقا با مشکل مواجه شدند.
به گزارش خبرگزاری آریا، جواد حسین‌زاده ساداتی، باستان‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان این مطلب را روز گذشته در پنجمین نشست علمی گروه میراث طبیعی با عنوان میراث طبیعی و باستان‌شناسی مطرح کرد.
او در ابتدای سخنان خود تحت عنوان انسان، منبع، خرد” با اشاره به کتاب کلپس (Collaps) نوشته دایموند (Jared Diamond) و همچنین فروپاشی‌های اجتماعی مشهود در طول تاریخ مثل فروپاشی جوامع خاور نزدیک، مصر، آمریکای مرکزی و حتی آسیای جنوب شرقی، این پرسش را مطرح کرد که آیا در طول تاریخ ایران با چنین فروپاشی‌هایی مواجه بوده‌ایم؟ عوامل موثر در این فروپاشی‌ها چه بوده‌اند؟
او در ادامه به نقل از دایموند به پنج عامل اساسی در فروپاشی‌ها (Collaps) اشاره کرد و در توضیح نخستین عامل یعنی عامل انسانی گفت: در بیشتر این فروپاشی‌ها، رفتار نادرست انسان با محیط یکی از عوامل اصلی محسوب می‌شد.
او از تغییرات اقلیمی به عنوان دومین عامل موثر در فروپاشی‌ها نام برد و گفت: اگرچه تغییرات اقلیمی چندان متاثر از انسان نبوده اما در دنیای مدرن انسان عاملی مهم در تسریع روند تغییرات اقلیمی محسوب می‌شود.»
این باستان‌شناس روابط دوستانه یا خصمانه با جوامع همسایه را دو عامل موثر دیگر در فروپاشی‌ها اعلام کرد و گفت: رابطه دوستانه با جوامع همسایه احتمال نجات از فروپاشی اقتصادی و اجتماعی را افزایش و رابطه خصمانه این احتمال را کاهش می‌دهد.»
به گفته این استاد دانشگاه، عوامل اجتماعی، ی و اقتصادی، عامل موثر دیگر در فروپاشی‌ها هستند که می‌توانند باعث نجات یا تسریع فرو پاشی‌ها باشند.
او با مطرح کردن این پرسش که چه نکته عبرت آموزی در فروپاشی‌ها وجود دارد که با ما در پیشگیری از آن کمک می‌کند؟” به جوامعی مثل برخی جوامع جنوب شرق آسیا و ژاپن اشاره کرد که هرگز دچار فروپاشی نشده‌اند.
او از یوگسلاوی به عنوان یک مثال از فروپاشی در دنیای مدرن نام برد و به جوامع در حال فروپاشی مانند نپال و ونزوئلا اشاره کرد.

آیا در ایران شاهد یک فروپاشی اجتماعی هستیم؟
حسین‌زاده ساداتی در ادامه این پرسش را مطرح کرد که آیا در ایران شاهد فروپاشی بوده و هستیم؟ آیا در شرایط امروز ممکن است در درون یک فروپاشی اجتماعی قرار داشته باشیم؟
به گفته او، زمانی که بین منافع کوتاه مدت و منافع بلند مدت یک جامعه تناقض وجود داشته باشد به احتمال زیاد جامعه حتی اگر نسبت به فروپاشی خود آگاه باشد نیز نمی‌تواند از فروپاشی جلوگیری کند، به ویژه وقتی تعارض بین منافع کوتاه مدت رهبران جامعه و منافع بلند مدت خود جامعه وجود داشته باشد.
این باستان‌شناس در توضیح نقش باستان‌شناسی در این زمینه به نمودار رشد آی تی و تکنولوژی اشاره کرد و گفت: میزان پیشرفت در حوزه آی تی بین هر 8 تا 12 ماه، نسبت به کل پیشرفت آن تاکنون دوبرابر شده است.»
او با تاکید بر این که تغییر سریع خاصیت دنیای امروز است، به نقل از کتاب جامعه های انسانی پاتریک نولان و کریستوفر لینسکی گفت: تجریه نشان داده که هرچه جوامع انسانی را در طول زمان ژرف تر بنگریم، درک ما از اساسی ترین نیروهایی که پشت تحولات اجتماعی قرار دارند بهتر و دقیق تر می‌شود.»
او افزود: جدای از تاریخ، هیچ رشته‌ای در حوزه آکادمیک و علمی به اندازه باستان‌شناسی نمی‌تواند این درک عمیق زمانی را فراهم کند.»
حسین زاده ساداتی در ادامه اظهار کرد: باستان‌شناسی به ما کمک می‌کند عناصر و نیروهای اصلی پشت تحولات اجتماعی را بهتر و درست‌تر درک کنیم.»
او افزود: یکی از دستاوردهای باستان‌شناسی این است که انسان گونه‌ای مانند سایر گونه هاست که در یک بستر محیطی فرگشت (تکامل) پیدا کرده است. و همانطور که سایر گونه‌های موجود در طبیعت را تعریف و مطالعه می‌کنیم باید انسان را نیز تعریف کنیم.»
این باستان‌شناس گفت: تا دهه 60 تصور بر این بود که تکنولوژی می‌تواند همه مشکلات انسان را با طبیعت برطرف کند اما با ایجاد بحران‌های زیست محیطی متوجه شدیم که این نگرش اشتباه بوده و باید انسان را هم به عنوان عاملی در نظر بگیریم که اگر نتواند با محیط زیست کنار بیاید مانند سایر موجودات احتمال انقراضش وجود دارد.»

جزیره‌ای که نابود شد!
او در ادامه سه مثال جزیره ایستر، اریسمان و دشت دهلران را مطرح کرد تا نشان دهد چگونه نبود نگاه خردمندان در استفاده از منابع می‌تواند باعث نابودی کامل جامعه ای شود که در دوره‌ای شکوفا بوده است.
او با اشاره به این که این جزیره امروز بخشی از کشور شیلی محسوب می‌شود، گفت: در این جزیره حدود یک‌هزار مجسمه، به نام موآی با ارتفاعی حدود 6 تا 10 متر وجود دارد و بزرگ‌ترین این مجسمه‌ها حدود 21 متر ارتفاع دارد.»
او افزود: یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد استقرار در این جزیره از حدود 300 میلادی آغاز شده است و احتمالا یکی دو خانواده‌ای که در دریا گم شده بودند برحسب تصادف به این جزیره می‌آیند و در اوایل قرن هجدهم، نخستین اروپایی‌ها با سکنه ایستر آشنا می‌شوند.»
حسین زاده ساداتی با استناد به یافته‌های باستان‌شناسی و گیاه باستان‌شناسی گفت: این جزیره در حدود سال 300 میلادی که نخستین سکنه وارد آن شدند به طور کامل جنگلی متشکل از درخت‌های خرما بوده است اما این جنگل‌ها هم اکنون کاملا از بین رفته و فقط تعداد محدودی نخل در جزیره وجود دارد.»
به گفته او، جزیره در زمان اوج جمعیت خود بین 10 تا 15 هزار نفر سکنه داشته این در حالی است که وقتی اروپایی‌ها به جزیره رسیدند جمعیت ایستر 2هزار نفر بوده است.
این باستان‌شناس افزود: به نظر می‌رسد از سده دهم تا پانزدهم که این مجسمه‌ها ساخته می‌شوند، رقابتی برای ساخت مجسمه‌های بزرگ‌تر ایجاد می‌شود که باعث بریدن بی‌رویه درختان خرما برای صید بیشتر ماهی‌ها (تغذیه مردم) و جا به جایی می‌شود.»
این استاد دانشگاه کاهش صید ماهی را یکی از نخستین پیامدهای از بین رفتن جنگل‌ها به دلیل نبود ماده اولیه برای ساخت قایق عنوان کرد و گفت: با از بین رفتن ماهی‌گیری، بهره‌برداری از خاک و کشاورزی افزایش یافت و در اثر استفاده بی‌رویه از خاک و نابودی جنگل‌ها به تدریج حاصلخیزی خاک از بین رفت.»
او با اشاره به این که در این دوره مردم به شکار پرنده‌ها روی آوردند، گفت: به مرور پرنده‌های جزیره نیز از بین رفتند تا حدی که هم اکنون در آیستر پرنده بومی و جنگلی وجود ندارد.»
او افزود: حتی افسانه‌ای وجود دارد که مردم ایستر پیش از ورود اروپایی‌ها به جزیره به هم نوع خواری روی آورده بودند.»
حسین زاده ساداتی گفت: جامعه‌ای که در یک دوره زمانی به اوج جمعیت خود می‌رسد با این تکنولوژی و فرهنگ، در یک بازه زمانی دویست ساله همه محیط جزیره را از بین می‌برد تا جایی که در اسطوره‌ها نقل شده به همنوع خواری روی آورده است!»
او در ادامه اظهار کرد: زمانی احتمال فروپاشی زیاد می‌شود که جامعه به اوج خوش می‌رسد، همانطور که بعد از افزایش جمعیت در ایستر به یک‌باره شاهد فروپاشی هستیم.»
این باستان‌شناس از اریسمان به عنوان منطقه‌ای که به نظر می‌رسد استفاده بیش از حد محیط در دوره پیش از تاریخ ایران باعث رونق و سپس فروپاشی آن شده است نام برد و اظهار کرد: اریسمان به عنوان منطقه‌ای غنی از مواد معدنی شاخته می‌شود که در جنوب شرق کاشان قرار دارد.»
او در ادامه به بررسی احتمال فروپاشی در دشت دهلران در جنوب غرب ایران پرداخت.

چرا فروپاشی اتفاق می‌افتد؟
او یکی از احتمالات مطرح شده درباره علت متروک شدن محوطه‌ای که در اوج شکوفایی خود قرار دارد، را از بین رفتن منابعی دانست که جامعه روی آن تکیه داشته و بدون آینده نگری به بهره‌برداری و استفاده از منابع پرداخته است.
او برای توضیح راهکار پیشگیری از فروپاشی، اسکیموها را مثال زد و گفت: در قطب اسکیموها میزان جمعیت هرگروه در هر منطقه را براساس بدترین شرایط در سال تنظیم می‌کنند و حتی در فصول گرم هم اجازه نمی‌دهند جمعیت از آن مقدار بیشتر شود.»
او با اشاره به افزایش 50درصدی جمعیت ایران بعد از انقلاب گفت: شاید با تکیه بر منابع کشور از جمله نفت و منابع معدنی و آبی زیرزمینی می‌توانستیم در یک دوره سی ساله جمعیت را از 30میلیون به 80 میلیون افزایش دهیم اما این روند را تاکی می‌توانیم ادامه دهیم؟»
او با بیان این نکته که هم اکنون در پیک رشد جمعیت در ایران قرار داریم گفت: اگر اتفاق و معجزه‌ای رخ ندهد، چند سال طول می‌کشد تا دچار اتفاقاتی مشابه با ایستر، دهلران و شاید مناطقی مثل شهر سوخته و غیره نشویم؟!»
این باستان‌شناس اظهار کرد: ما دو رفتار عقلانیت را با رفتار خردمندان با هم قاطی کرده‌ایم، این در حالی است که عقلانیت یک پدیده تاریخی – اجتماعی است اما رفتار خردمندان تقریبا در همه جای دنیا یکسان است.»
او با بیان این نکته که رفتار خردمندانه شبیه رفتاری است که در توسعه پایدار مورد توجه قرار می‌گیرد، گفت: رفتار خردمندانه، هرچند شاید خیلی دارای عقلانیت نباشد اما باعث رضایتمندی شده و منجر به لذت خود فرد و همینطور دیگران می‌شود این رفتار باعث می‌شود نه تنها ما از منابع بهره‌مند شویم بلکه آیندگان نیز فرصت استفاده از آن را پیدا کنند.»
او با اشاره به تفاوت عقلانیت در جوامع مختلف گفت: به طور مثال عقلانیت حاکم بر جامعه اقتصادی ما معتقد به پس انداز است این در حالی است که در جوامع مدرن پس انداز خیلی شایع نیست.»
او در خاتمه اظهار کرد: اگر بتوانیم مدارک مستندی از پیامدهای رفتار گذشتگان یک جامعه پیدا کنیم می‌توانیم از آن برای پیش بینی پیامدهای رفتارهای استفاده کنیم.»



لینک منبع

مطلب رفتار نادرست انسان با محیط‌زیست، عامل فروپاشی در طول تاریخ در سایت مفیدستان.


آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

مادر جوانرودی زندگی تهران المنت سازنده انواع المنت های حرارتی Aurora kim محمد جهانسیر در قلمـرو ریاضیات زاویه sitebehineh roozpatogh مطالب اینترنتی